Το
κατηγορούμενο είναι ένα επίθετο , συνήθως, (αλλά μπορεί να είναι και ουσιαστικό
ή μετοχή), που προσδίδει μια ιδιότητα στο υποκείμενο ή στο αντικείμενο. Τα
ρήματα που συνδέουν το κατηγορούμενο με το υποκείμενο ονομάζονται συνδετικά .
Ποια
είναι τα κυριότερα συνδετικά ρήματα; Τα κυριότερα συνδετικά ρήματα είναι: Είμαι,
γίνομαι , θεωρούμαι, φαίνομαι , μοιάζω, γεννιέμαι , βρίσκομαι, διορίζομαι ,
εκλέγομαι, αποδεικνύομαι , κληρώνομαι, χρηματίζω , λέγομαι, καλούμαι ,
ονομάζομαι, κρίνομαι , υπήρξα
Κατηγορούμενο έχουν μόνο τα συνδετικά ρήματα.
Όλα τα άλλα ρήματα έχουν αντικείμενο, αρκεί να είναι μεταβατικά
Το
κατηγορούμενο μπαίνει σε πτώση ονομαστική, αν χαρακτηρίζει το υποκείμενο, ή σε
πτώση αιτιατική, αν χαρακτηρίζει το αντικείμενο.
Παραδείγματα : Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι:
- Ουσιαστικό π.χ. Ο Πάνος είναι δάσκαλος .
- Επίθετο π.χ. Η δασκάλα φαίνεται καλή .
- Μετοχή π.χ. Ο ουρανός είναι συννεφιασμένος .
- Αριθμητικό π.χ. Τα παιδιά της τάξης είναι δεκαπέντε .
- Αντωνυμία π.χ. Αυτό δεν είναι τίποτα .
- Επίρρημα π.χ. Το δωμάτιο ήταν άνω κάτω.
- Εμπρόθετος προσδιορισμός π.χ. Το δαχτυλίδι είναι από χρυσάφι.
- Πρόταση π.χ. Ήταν να τον λυπάται κανείς.
Για
να βρούμε το κατηγορούμενο του ρήματος ρωτούμε τι είναι το υποκείμενο. Πχ. Ο Παύλος
είναι μουσικός.
Τι είναι ο Παύλος ;Είναι μουσικός (επομένως «μουσικός»
είναι το κατηγορούμενο)